Awaria przekaźnika może doprowadzić do unieruchomienia samochodu na wiele sposobów. Przekaźnik to jeden z najważniejszych elementów składowych instalacji elektrycznej w samochodzie. Każdy kierowca powinien wiedzieć, czym jest przekaźnik, jak działa przekaźnik samochodowy i jak można go wymienić.
W naszym artykule poruszymy następujące zagadnienia: Czym jest przekaźnik samochodowy w instalacji elektrycznej samochodu? Jaką rolę pełni przekaźnik samochodowy w instalacji elektrycznej auta? Jak działa przekaźnik samochodowy? Jakie są objawy awarii przekaźnika samochodowego? Czy można samodzielnie wymienić uszkodzony przekaźnik samochodowy? Czy można się spotkać z uszkodzonym przekaźnikiem w aucie używanym?
Dlaczego stosuje się przekaźniki w instalacjach elektrycznych współczesnych samochodów?
Instalacja elektryczna we współczesnym samochodzie jest mocno rozbudowana. Instalacja musi zasilać mnóstwo odbiorników, takich jak:
- Sterownik silnika i współpracujące z nim czujniki;
- Sterowniki systemów bezpieczeństwa aktywnego i biernego oraz współpracujące z nimi czujniki;
- Oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne, a także jego sterowniki w zaawansowanych systemach sterowania światłami;
- Systemy ADAS;
- Centralny zamek, alarm, lokalizator GPS;
- Wentylatory ogrzewania i klimatyzacji;
- Wyposażenie kabiny: wyświetlacze, panele sterujące, audio, multimedia, elektrycznie sterowane szyby;
- Układ zapłonowy w silnikach benzynowych;
- Układ wspomagania rozruchu w silnikach diesla;
- Inne.
W samochodach osobowych wszystkie odbiorniki są zasilane prądem o napięciu 12 V. Jednak każdy odbiornik wymaga zasilania prądem o innym natężeniu.
Przykłady?
* Alarm samochodowy – w trybie czuwania zużywa od 0,05 do 0,25 A, a po uruchomieniu syreny alarmowej od 1 do 3 A.
* Silnik pracujący na biegu jałowym potrzebuje prądu o natężeniu od 20 do 40 A.
* Dwa reflektory z żarówkami halogenowymi potrzebują prądu o natężniu od 8 do 10 A, w przypadku reflektorów z diodami LED potrzebny jest prąd o natężeniu od 0,6 do 1 A na źródło światła.
* System audio potrzebuje prądu o natężeniu od 5 do 20 A, w zależności od tego, jak bardzo jest rozbudowany, jaką ma moc i ile ma elementów składowych.
* Wycieraczki szyb potrzebują prądu o natężeniu od 2 do 10 A, w zależności od szybkości pracy.
* Klimatyzacja nastawiona na pełną moc potrzebuje prądu o natężeniu od 20 do 30 A.
* Elektryczne szyby muszą być zasilane prądem o natężeniu minimum 3 A.
Po co stosuje się przekaźniki w instalacji elektrycznej auta?
Dzięki przekaźnikom nie ma potrzeby stałego dostarczania do odbiorników prądu o bardzo wysokim natężeniu. Chroni to instalację elektryczną przed przeciążeniami, chroni przełączniki przez zużyciem, pozwala też na lepsze zarządzanie pracą układu elektrycznego, poprzez dynamiczne sterowanie różnymi obwodami elektrycznymi.
Czym jest przekaźnik samochodowy?
Przekaźnik samochodowy to mała kosteczka z tworzywa sztucznego, która ma w dolnej części od 3 do 4 złączy (metalowych blaszek).
- Przekaźniki montuje się w skrzynkach bezpieczników. W samochodzie znajdują się dwie lub trzy takie skrzynki.
- Pierwsza skrzynka zamontowana jest w komorze silnika, pod maską auta. W niej montuje się przekaźniki i bezpieczniki, które odpowiadają za działanie oświetlenia zewnętrznego, klaksonu i silnika.
- Druga skrzynka bezpieczników zamontowana jest pod kierownicą albo po stronie pasażera. Znajdują się w niej przekaźniki odpowiadające za centralny zamek, oświetlenie wewnętrzne, wycieraczki, multimedia, klimatyzację, ogrzewanie itd.
- Trzecia skrzynka montowana jest w bagażniku. Zazwyczaj stosuje się ją w samochodach zelektryfikowanych, a także bardzo dobrze wyposażonych limuzynach.
Przekaźniki są wciskane w odpowiednie miejsca. Na wewnętrznej części pokryw bezpieczników znajdują się oznaczenia, dzięki którym można sprawdzić, za jaki układ odpowiada dany przekaźnik i dany bezpiecznik.
Z jakich elementów składa się przekaźnik?
Najważniejsze elementy składowe przekaźnika to:
- Obudowa z tworzywa sztucznego;
- Styki metalowe w dolnej części – od 3 do 4;
- Cewka (rdzeń owinięty drutem) pełniąca rolę elektromagnesu;
- Kotwiczka metalowa ze sprężynką, mogąca się poruszać w określonym zakresie.
Jak działa przekaźnik w praktyce?
- Do przekaźnika jest podawany prąd o niskim natężeniu, po aktywacji określonego układu przez kierowcę (np. po uruchomieniu wycieraczek);
- Prąd płynie do cewki, która zaczyna działać jako elektromagnes;
- Cewka przyciąga kotwiczkę, która łączy określone styki;
- Prąd o dużym natężeniu zaczyna płynąć do odbiorników:
- Kierowca wyłącza odbiornik, prąd przestaje płynąć do cewki, kotwiczka wraca na swoje miejsce, prąd o dużym natężeniu przestaje płynąć do odbiornika.
Jak groźne są awarie przekaźników – czy mogą unieruchomić pojazd?
Tak, zepsuty przekaźnik może unieruchomić samochód. Może przestać działać silnik, centralny sterownik, układ zapłonowy, rozrusznik, pompa paliwa. Zepsuty przekaźnik może też utrudnić życie kierowcy, kiedy przestanie działać centralny zamek albo oświetlenie.
Dlaczego przekaźnik może się zepsuć?
Każdy przekaźnik ma swoją wytrzymałość. W przypadku bardzo dobrych produktów może ona sięgać nawet ponad 100 tysięcy cykli pracy. W przypadku przekaźników niskiej jakości – kilku tysięcy.
Ponadto przekaźniki psują się na skutek działania wilgoci, zanieczyszczeń, drgań, przeciążeń prądowych powodowanych przez uszkodzony regulator prądu albo zbyt słabego prądu (też generowanego przez uszkodzony regulator prądu).
Wymiana przekaźnika jest prosta – po prostu należy go wyjąć i włożyć na jego miejsce inny.
Kierowca może łatwo rozpoznać, że przekaźnik jest zepsuty. Po aktywacji danego obwodu w przekaźniku słychać charakterystyczny dźwięk, generowany przez przyciąganą kotwiczkę. Jeśli tego dźwięku nie ma – najprawdopodobniej przekaźnik jest uszkodzony.
Uszkodzony przekaźnik w samochodzie używanym wystawionym do sprzedaży – czy to może się zdarzyć?
Nowy przekaźnik kosztuje od 30 do 60 zł, używane można kupić po kilka złotych. Nawet najbardziej chytry nieuczciwy sprzedawca aut powinien zamontować przekaźnik, choćby z demontażu. Chociaż…
Po nieuczciwych sprzedawcach można się wszystkiego spodziewać. Albo po domorosłych specjalistach od tanich napraw aut.
Jak sprawdzić auto przed zakupem i kupić dobry samochód?
Jeśli chcesz kupić dobre auto używane, bez poważnych wad i zaniedbań ze strony właściciela, z silnikiem w dobrym stanie, musisz je dokładnie sprawdzić przed zakupem. Przejrzyj ogłoszenia na kilku portalach. Zrób listę aut, które Cię interesują i sprawdzaj je od razu, rezygnując z zakupu tych, które są powypadkowe i po powodzi. Pomoże Ci darmowa historia auta po VIN na HistoriaSzkod.pl. Sprawdzasz każde auto po VIN za darmo i już wiesz (całkowicie za darmo), które ma zapisane szkody (auta po wypadkach, kradzione, po powodzi itd.). Te odrzucasz. Wybierz jedno albo dwa auta, najbardziej interesujące, które nie mają szkód. Te kwalifikują się do dalszego sprawdzenia. Obejrzyj dokładnie zdjęcia aut w ogłoszeniach. Nawet na zdjęciach możesz zauważyć ślady przeróbek, wycieków, montowania sportowych dodatków.
Następny etap profesjonalnego sprawdzenia auta używanego przed zakupem to płatna historia auta po VIN na HistoriaSzkod.pl. Sprawdzenie auta po VIN pozwoli Ci na otrzymanie dokładnego raportu, z którego dowiesz się wielu interesujących informacji o samochodzie. Ponadto zweryfikujesz przebieg interesującego Cię auta i sprawdzisz jego fabryczne wyposażenie. Historia Szkód korzysta z bardzo rozbudowanej bazy danych!
Ostatni punkt – sprawdzenie auta przed zakupem przez ekspertów Motocontroler. Zamawiasz usługę sprawdzenia auta przed zakupem na stronie Motocontroler, podajesz dane auta, a ekspert jedzie na miejsce, w dowolnej części kraju i sprawdza. Po zakończonym badaniu otrzymasz kompleksowy raport, który przedstawi Ci stan techniczny auta krok po kroku. Do raportu dołączona będzie osobista opinia eksperta (czy warto kupić dany pojazd?), a także minimum kilkadziesiąt zdjęć w formie cyfrowej. Ekspert Motocontroler bez problemu wykryje niedomagania auta.
W ten sposób dowiesz się wszystkiego o interesującym Cię samochodzie i podejmiesz decyzję, czy warto kupić dane auto. Bez ryzyka, bez przykrych niespodzianek, bez niepotrzebnych wydatków po zakupie.
______________________________________________________________________________________________
Autor: Michał Lisiak
Jestem niezależnym dziennikarzem motoryzacyjnym. Lubię motoryzację „dla ludzi”. Nie pasjonuję się samochodami za miliony i informacjami prasowymi. Od lat zgłębiam tajemnice techniki motoryzacyjnej. Cieszę się, że dzięki mojej pracy ktoś może kupić fajne auto, unikając oszustwa i niebezpieczeństw. Poza motoryzacją, moją pasją jest muzyka, gotowanie i Indonezja.
